De macro-economische gevolgen van de corona-uitbraak en de daaropvolgende beheersingsmaatregelen zijn enorm, zoals de recente ‘historische’ krimp van grote economieën als die van Duitsland en de Verenigde Staten laten zien. De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2020 gekrompen met 1,5 procent. In het tweede kwartaal van dit jaar kromp de Nederlandse economie met nog eens 8,5 procent t.o.v. het eerste kwartaal. In een nog optimistisch scenario van het CPB verdubbelt de werkloosheid in 2021 ten opzichte van 2019. In minder florissante scenario’s kan aan het einde van 2020 al op een verdrievoudiging van de werkloosheid worden gerekend.
WAT LATEN DE (eerdere) METINGEN ZIEN?
In de eerste metingen van ons onderzoek in Nederland, Rotterdam en Den Haag (april/mei 2020) zagen we dat de coronacrisis had geleid tot baan- en inkomensverlies. Daarnaast stelden we vast dat bij grote groepen de bestaanszekerheid was aangetast: men was bang voor het verlies van werk en inkomen. Baan- en inkomensverlies dan wel de angst daarvoor lagen in Den Haag zelfs nog wat hoger dan in Rotterdam en heel Nederland. Verder zagen we dat traditionele kwetsbare groepen zoals lager opgeleiden, uitkeringsontvangers, mensen met een minder goede gezondheid en een laag inkomen bang zijn voor baan- of inkomensverlies, maar ook nieuwe kwetsbaren groepen zoals flexwerkers, zelfstandigen zonder personeel en middengroepen.
UITKOMSTEN meting november 2020
De angst voor baan- en inkomensverlies ligt in november hoger dan in juli. Met de tweede golf en de getroffen maatregelen zijn vooral ondernemers weer angstiger geworden voor schade aan hun bedrijf. De onzekerheid over werk en inkomen ligt over het algemeen lager dan tijdens het hoogtepunt van de eerste golf, in april (niet in grafiek opgenomen). Bij de angst voor baanverlies ligt het percentage juist wat hoger dan in april. In de grote steden is er in november op veel vlakken meer angst dan landelijk. In Amsterdam en Rotterdam is een groter deel van de respondenten bang voor baanverlies. En onder Haagse ondernemers ligt de angst dat het bedrijf failliet gaat weer bijna op het niveau van april. Net als in de eerdere metingen zien we in november dat vooral de volgende groepen onzekerheid ervaren: mensen met een lager inkomen, mensen met een lager opleidingsniveau, een flexibel contract en een slechtere gezondheid.
UITKOMSTEN meting juli 2020
Het is inmiddels duidelijk dat de coronacrisis grote economische gevolgen zal hebben, ook in Nederland. Ondanks alle steunpakketten en andere van overheidswege genomen maatregelen ondervinden onze respondenten de economische gevolgen van het virus aan den lijve. Sommige respondenten (2 tot 5 procent) zeggen al baan- of inkomensverlies geleden te hebben. Van de grote steden liggen deze cijfers vooral in Amsterdam en Rotterdam nog wat hoger. Veel meer respondenten (een kwart tot een derde van alle respondenten) zeggen een beetje of heel bang te zijn voor baan- of inkomensverlies. Met name in Rotterdam ligt deze financiële onzekerheid hoog; bijna 40 procent van de Rotterdamse respondenten is daar bang voor.
thema publicaties
In het rapport De Verdeelde Samenleving worden de uitkomsten van de laatste meting (november 2020) beschreven.
